Caring en daring: Waarom de balans in leiderschap vaak ontbreekt
Veel organisaties worstelen vandaag de dag met een belangrijke vraag: Hoe zorgen we ervoor dat onze leiders niet alleen zorgzaam zijn, maar ook de moed hebben om medewerkers aan te spreken en uit te dagen? Een balans tussen caring en daring. Ben jij als leider soms bang om direct te zijn uit angst dat mensen vertrekken of zich onder druk gezet voelen? Merk je dat er vooral aandacht is voor het welzijn van medewerkers, maar dat dit soms ten koste gaat van prestaties? Steeds vaker zien we leiders die sterk zijn in caring – ze hebben empathie, tonen begrip en ondersteunen hun teams. Maar wat gebeurt er als de balans doorslaat en er te weinig daring aanwezig is? Zonder de moed om te confronteren, heldere doelen te stellen en verantwoordelijkheden te benoemen, kan een team vastlopen. Te veel zorg en te weinig uitdaging zorgt ervoor dat medewerkers zich comfortabel voelen, maar niet het maximale uit zichzelf halen. In dit artikel bespreken onder andere wat caring en daring kwaliteiten zijn en de top 10 leiderschapskwaliteiten mannen en vrouwen.
Waarom caring steeds meer aanwezig is
Het is niet vreemd dat caring leiderschap steeds meer de overhand krijgt. Leiders zijn bang hun medewerkers te verliezen in een krappe arbeidsmarkt, waar talent zo een nieuwe baan vindt. Ook speelt mee dat er steeds meer aandacht is voor mentale gezondheid en welzijn. Dit heeft een positieve impact: medewerkers voelen zich gewaardeerd en er ontstaat een cultuur van openheid. Maar als leiders te veel focussen op zorgzaamheid, kan dat leiden tot vermijding van confrontaties of het uit de weg gaan van moeilijke gesprekken. Te veel caring kan ervoor zorgen dat er een cultuur ontstaat waarin prestatieverwachtingen niet duidelijk zijn, en waar uitdagingen worden vermeden om de harmonie te bewaren. De balans tussen caring en daring ontbreekt dan, wat het team uiteindelijk kan belemmeren in hun groei en hoe je daring kwaliteiten meer kan ontwikkelen.
Wat zijn caring en daring kwaliteiten?
Het concept van caring en daring kwaliteiten werd voor het eerst geïntroduceerd door George Kohlrieser, professor aan IMD Business School. In zijn leiderschapsprogramma benadrukt hij dat leiders succesvol zijn wanneer ze zowel zorgzaamheid als moed tonen in hun benadering. Caring en daring zijn essentiële leiderschapskwaliteiten die elkaar aanvullen en versterken.
- Caring: Dit gaat over empathie, ondersteuning, luisteren, en het creëren van een veilige omgeving waarin medewerkers zich gewaardeerd en gesteund voelen.
- Daring: Dit draait om duidelijke doelen stellen, confronteren, risico’s nemen en medewerkers aanspreken op hun verantwoordelijkheden.
Bij Direction zien we in het wetenschappelijk onderzoek naar High Performance Leiders van ons HPO Center dat leiders die deze balans beheersen, hun teams optimaal laten presteren. Door caring en daring te combineren, creëer je een omgeving waarin medewerkers niet alleen betrokken zijn, maar ook uitgedaagd worden om hun volledige potentieel te benutten. Deze kwaliteiten zijn een vast onderdeel van leiderschapsontwikkeling, omdat ze de sleutel vormen tot zowel persoonlijke groei als teamresultaten.
Top 10 leiderschapskwaliteiten mannen en vrouwen
Naast de balans tussen caring en daring zijn er bepaalde leiderschapskwaliteiten die bij mannen en vrouwen het vaakst worden gewaardeerd. Uit ons onderzoek blijkt dat deze kwaliteiten essentieel zijn voor succes en het versterken van teamresultaten. Leiderschap is niet afhankelijk van gender, maar het is interessant om te zien welke kwaliteiten het vaakst worden gewaardeerd bij zowel mannelijke als vrouwelijke leiders. Uit onze jarenlange ervaring met de feedforward analyse™ blijkt dat succesvolle leiders vaak een combinatie van menselijke en resultaatgerichte kwaliteiten laten zien. Op basis van onze data van meer dan 11.000 respondenten hebben we een gemiddelde top 10 samengesteld. Deze kwaliteiten zijn essentieel voor het bouwen aan succesvolle teams en organisaties:
- Is te vertrouwen / eerlijk
- Toon eigenaarschap
- Is mensgericht en stelt vragen
- Is gericht op resultaat
- Heeft passie / positieve ambitie
- Doet wat hij/zij zegt en zegt wat hij/zij doet
- Heeft focus
- Heeft humor
- Is zelfverzekerd
- Toont daadkracht
Wat opvalt, is dat deze kwaliteiten zowel “caring” als “daring” aspecten in zich dragen. Betrouwbaarheid, mensgerichtheid en passie tonen de empathische kant van leiderschap. Eigenaarschap, resultaatgerichtheid en daadkracht zijn voorbeelden van kwaliteiten die moed en duidelijkheid vereisen. Het balanceren van deze eigenschappen is de sleutel tot High Performance Leiderschap en het creëren van een succesvolle en motiverende werkomgeving. Deze kwaliteiten vormen een sterke basis voor effectief leiderschap, maar de uitdaging blijft om ze in balans in te zetten, vooral als daring moeilijk blijkt te zijn. Hoe ontwikkel je als leider meer daring?
Feedforward communicatie (whitepaper)
Wil je weten hoe je met constructieve feedback en feedforward communicatie een positieve aanspreekcultuur creëert? In onze waardevolle whitepaper lees je praktische inzichten en voorbeelden. Download hem hier.
Waarom daring moeilijk is voor veel leiders
Veel leiders voelen zich ongemakkelijk bij daring. Ze zijn bang dat het confronteren van medewerkers negatieve gevolgen heeft: dat het de relatie schaadt, dat medewerkers zich terugtrekken, of erger nog, dat ze vertrekken. In een tijd waarin talent schaars is, durven leiders vaak niet te veel te vragen of medewerkers uit te dagen, uit angst dat ze elders werk zullen vinden. Een voorbeeld dat wij vaak tegenkomen in leiderschapstrainingen is een leidinggevende die merkt dat een van zijn teamleden voortdurend te laat is met het opleveren van rapportages. Hoewel de leidinggevende dit regelmatig opmerkt en het negatieve effect ervan ziet op het team, kiest hij ervoor om het gesprek te vermijden. Hij is bang dat het de medewerker te veel onder druk zal zetten en dat deze misschien vertrekt naar een andere baan, zeker nu er zoveel werkdruk en personeelsgebrek is. De leidinggevende focust zich vooral op het welzijn van de medewerker, biedt aan om te helpen waar mogelijk, maar blijft vaag over deadlines en verantwoordelijkheden. Het gevolg is dat het hele team dit gedrag uiteindelijk als norm begint te zien. Andere teamleden voelen zich niet uitgedaagd om hun deadlines te halen, en de kwaliteit van de samenwerking zakt. Wat als een poging begon om de relatie goed te houden, leidt uiteindelijk tot frustratie binnen het team en middelmatige prestaties. Dit voorbeeld laat zien dat het vermijden van moeilijke gesprekken en duidelijke verwachtingen op de lange termijn meer schade kan aanrichten. Teams die niet worden uitgedaagd, blijven vaak hangen in middelmatigheid en missen de mogelijkheid om echt te excelleren.
De kracht van de combinatie: Caring en daring
De meest succesvolle leiders weten dat ze caring en daring moeten combineren om hun team optimaal te laten presteren. Caring zorgt voor de verbinding en het vertrouwen; daring zorgt voor duidelijkheid en prestatie. Zoals professor George Kohlrieser zegt: “Contact voor contract en connectie voor
correctie.” Het begint met het opbouwen van een band met je team – luisteren, empathie tonen en een veilige basis creëren. Zonder die basis van vertrouwen zal daring al snel als hard of ongevoelig worden ervaren. Wanneer medewerkers voelen dat hun welzijn belangrijk is voor de leidinggevende, zijn ze eerder bereid om uitdagingen aan te gaan en risico’s te nemen. Maar na die verbinding moet er ook duidelijkheid komen: duidelijke doelen stellen, medewerkers aanspreken op hun verantwoordelijkheden en eventueel moeilijke gesprekken voeren wanneer prestaties achterblijven. Leiders die beide kwaliteiten beheersen, creëren niet alleen een veilige werkomgeving, maar ook een omgeving waar prestaties vooropstaan. Caring helpt medewerkers om zich gewaardeerd te voelen en open te staan voor groei. Daring helpt hen om die groei daadwerkelijk te realiseren en hun volledige potentieel te benutten. Deze combinatie maakt teams niet alleen gelukkiger, maar ook succesvoller, doordat er continu ruimte is voor verbetering en ontwikkeling.
Hoe ontwikkel je als leider meer daring?
Veel leiders willen graag meer daring tonen, maar weten niet goed hoe ze dat praktisch kunnen doen. Hier zijn enkele concrete stappen om daring te ontwikkelen en tegelijkertijd de balans met caring te behouden:
- Leer constructieve, moeilijke gesprekken voeren: Begin met kleine stappen en gebruik de feedforward-benadering: benoem eerst wat al goed gaat én kijk vervolgens naar wat nog beter kan. Het gaat niet om verwijt, maar om groei en ontwikkeling. Leiders leren bij Direction hoe ze gesprekken kunnen voeren waarin zowel feedback als feedforward wordt toegepast, altijd met respect voor de medewerker en de relatie. Het doel is gezamenlijke vooruitgang, zonder de kern van het probleem te vermijden.
- Stel duidelijke, ambitieuze doelen: Een van de belangrijkste onderdelen van daring leiderschap is het stellen van scherpe doelen. Deze moeten uitdagend zijn, maar wel haalbaar. Zorg ervoor dat je team weet wat er van hen verwacht wordt, en dat je de voortgang actief volgt. Door heldere doelen te stellen, creëer je focus en richting.
- Geef ruimte voor experimenteren: Innovatie en groei komen vaak voort uit experimenteren en het nemen van risico’s. Creëer een omgeving waarin het oké is om fouten te maken en ervan te leren. Als leider moet je het goede voorbeeld geven door open te staan voor experimenten, en door fouten niet te bestraffen maar te zien als leermomenten. Dit moedigt je team aan om buiten hun comfortzone te treden en nieuwe mogelijkheden te verkennen.
Conclusie: Balans in caring en daring leiderschap
Caring en daring versterken elkaar. Als leider moet je leren hoe je beide kwaliteiten kunt inzetten om je team niet alleen te ondersteunen, maar ook te stimuleren tot groei en prestatie. Door een balans te vinden tussen empathie en uitdaging, bouw je aan een team dat betrokken is én het maximale uit zichzelf haalt.
We bieden coaching aan rond het thema en de maatwerktraining caring en daring leiderschap: vind de balans voor optimaal resultaat! Neem contact met mij op voor meer informatie over onze maatwerkprogramma’s en ontdek hoe wij jou kunnen helpen om het beste uit jezelf en je team te halen.
Wil je meer leren over hoe jij je zelfreflectie kunt gebruiken om zowel caring als daring leiderschap te versterken?
Veelgestelde vragen over persoonlijk leiderschap en High Performance Leiderschap
Wat is persoonlijk leiderschap?
Persoonlijk leiderschap betekent dat je bewust regie neemt over je eigen ontwikkeling, gedrag en keuzes. Het begint met zelfinzicht: weten wat jou drijft, waar je sterke kanten liggen en waar je nog in wilt groeien. Van daaruit maak je keuzes die passen bij wie je bent en wilt zijn – als professional én als mens. Persoonlijk leiderschap draait niet om macht of positie, maar om richting geven aan jezelf, met reflectie, veerkracht en een helder besef van je waarden.
Hoe ontwikkel ik persoonlijk leiderschap?
Persoonlijk leiderschap ontwikkel je door regelmatig stil te staan bij jezelf: wat gaat goed, waar wil je in groeien, wat vraagt meer aandacht? Reflectie, coaching en ontwikkelgesprekken helpen je om bewustere keuzes te maken. Bij Feedforward in Leiderschap moedigen we aan om juist vooruit te kijken: wat wil je bereiken, en hoe zet je daar zelf stappen in? Door kleine, gerichte acties bouw je stap voor stap aan leiderschap dat echt bij jou past.
Wat is het verschil tussen persoonlijk en High Performance Leiderschap?
Persoonlijk leiderschap gaat over jezelf kennen, jezelf sturen en blijven groeien. High Performance Leiderschap gaat een stap verder: het draait om het versterken van jezelf én het optimaal ondersteunen van anderen. High Performance Leiders bouwen sterke teams, stimuleren ontwikkeling en creëren een cultuur van openheid, eigenaarschap en resultaatgericht samenwerken. Ze zijn niet alleen persoonlijk krachtig, maar ook in staat om anderen in beweging te krijgen.
Waarom is zelfreflectie belangrijk?
Zonder zelfreflectie blijf je doen wat je altijd deed, ook als het niet (meer) werkt. Zelfreflectie helpt je om bewust te worden van je gedrag, overtuigingen en de impact die je hebt op anderen. Voor leiders is dat essentieel: je bent voortdurend van invloed op je omgeving. Zelfreflectie is belangrijk omdat het je effectiever, eerlijker en menselijker maakt. Het is bij ons niet een los instrument, maar een essentieel onderdeel van leiderschapsgroei: een manier om sterker en bewuster te sturen.
Hoe kan ik leren omgaan met feedback?
Leren omgaan met feedback begint bij het herkennen van je eerste reactie: voel je irritatie, schaamte of juist opluchting? Probeer niet direct te reageren, maar neem even afstand. Vraag door: “Wat zag je precies gebeuren?” of “Wat had je liever gezien?” Zo maak je het concreter en leer je ervan. Schrijf het op, reflecteer, en kijk of er een patroon in zit.
Hoe helpt coaching bij persoonlijke ontwikkeling?
Coaching helpt je om stil te staan bij wie je bent, waar je tegenaan loopt en wat je echt belangrijk vindt. Een goede coach stelt vragen die je zelf (nog) niet stelt, houdt je een spiegel voor en ondersteunt je bij het maken van keuzes die passen bij jouw groei. Of het nu gaat om het versterken van je leiderschap, het vinden van werkplezier of het doorbreken van patronen: coaching maakt het concreet, praktisch en verdiepend. En altijd vanuit jouw kracht.
Wanneer heb ik loopbaancoaching nodig?
Loopbaancoaching is waardevol wanneer je twijfelt over je volgende stap, vastloopt in je werk of juist een ambitie hebt die je beter wilt vormgeven. Het helpt je om helderheid te krijgen over je drijfveren, kwaliteiten en wensen. Samen met een coach onderzoek je wat er echt bij jou past en waar je energie van krijgt. Zo maak je keuzes die duurzaam zijn en die je richting geven in je werk én ontwikkeling.
Hoe kan ik mijn loopbaan beter plannen en ontwikkelen?
Een sterke loopbaan begint met richting. Stel heldere, haalbare doelen en bepaal welke stappen nodig zijn om daar te komen. Breng je kwaliteiten, interesses en waarden in kaart, zodat je keuzes maakt die echt bij je passen. Onderzoek welke kwaliteiten je nodig verder kan ontwikkelen voor je volgende stap en investeer gericht in je ontwikkeling – via trainingen, loopbaancoaching of praktijkervaring. Blijf leren, blijf nieuwsgierig. Netwerken is minstens zo belangrijk. Zoek actief contact met mentoren, collega’s en vakgenoten die je kunnen inspireren en verder helpen. Wees zichtbaar, deel je ambities en durf om hulp te vragen.
Wat is een High Performance Leider?
Een High Performance Leider weet resultaten te behalen zonder de menselijke kant uit het oog te verliezen. Deze leiders geven richting, maar ook ruimte. Ze bouwen aan vertrouwen in het team, stimuleren ontwikkeling en gaan moeilijke gesprekken niet uit de weg. Wat hen onderscheidt, is hun vermogen om zichzelf te blijven ontwikkelen én anderen daarin mee te nemen. Ze zijn nieuwsgierig, eerlijk, doelgericht – en altijd gericht op verbetering, samen.
Hoe herken je een leider zonder zelfreflectie?
Leiders zonder zelfreflectie herhalen vaak dezelfde fouten zonder ervan te leren. Ze leggen oorzaken van problemen buiten zichzelf, staan minder open voor feedback en zijn zich onvoldoende bewust van hun invloed. Dit kan leiden tot defensief gedrag, afname van vertrouwen en stroevere samenwerking in teams. Zelfreflectie zorgt juist voor openheid, leervermogen en betere keuzes. Leiders die reflecteren, bouwen aan vertrouwen en zijn beter in staat hun gedrag aan te passen aan wat de situatie vraagt.
Hoe helpt feedforward communicatie bij persoonlijk leiderschap?
Feedforward communicatie ondersteunt persoonlijk leiderschap door de aandacht te verleggen van oordelen en fouten naar groei en mogelijkheden. Je start bij kwaliteiten en kijkt samen naar wat sterker kan – altijd in relatie tot een gezamenlijk doel. Dat helpt je om opener te communiceren, eerlijker te reflecteren en gerichter te ontwikkelen. Feedforward nodigt uit tot dialoog in plaats van verdediging, en versterkt zo eigenaarschap, verbinding en leiderschap van binnenuit.
Hoe kies ik een coach die bij mij past?
Let bij het kiezen van een coach of programma vooral op visie, aanpak en persoonlijkheid. Voel je je gezien, begrepen en uitgedaagd? Sluit het traject aan op jouw leerstijl en ontwikkelvragen? In Feedforward in Leiderschap, ontwikkeld door Muriel Schrikkema, combineren we wetenschappelijke inzichten met persoonlijke coaching. Muriel is een ervaren coach en trainer die deelnemers helpt hun kwaliteiten te versterken en hun leiderschap verder te ontwikkelen – positief, concreet en mensgericht.
Wat doet een loopbaancoach?
Een loopbaancoach helpt je om richting te geven aan je werk en ontwikkeling. Samen onderzoek je je drijfveren, kwaliteiten, twijfels en ambities. Of je nu op een kruispunt staat in je carrière, meer werkplezier zoekt of je afvraagt of je huidige rol nog past – een loopbaancoach helpt je keuzes te maken die écht bij jou passen. De begeleiding is praktisch, reflectief en gericht op actie: wat wil je veranderen, en hoe zet je die stap?
Wat zijn kenmerken van een goede leider?
Goede leiders zijn helder, betrouwbaar en ontwikkelgericht. Ze geven richting, maar laten ook ruimte. Ze luisteren, spreken aan waar nodig en bouwen aan een veilige teamcultuur. In onze visie zijn High Performance Leiders in staat om betrokkenheid en productiviteit te stimuleren. Ze geloven in ontwikkeling – van zichzelf én van anderen – en durven verantwoordelijkheid te nemen, ook als het spannend wordt. Ze reflecteren op hun gedrag en blijven zich verbeteren.
Hoe weet ik of ik geschikt ben voor een leiderschapsrol?
Geschikt zijn voor leiderschap gaat niet alleen over ervaring of kennis, maar vooral over je houding. Ben je bereid om te luisteren, feedback te ontvangen en continu te leren? Kun je richting geven én anderen meenemen? Durf je besluiten te nemen en verantwoordelijkheid te dragen, ook voor lastige situaties? Als je nieuwsgierig bent naar je eigen rol, reflecteert op je gedrag en wilt groeien, heb je een sterke basis om je leiderschap te ontwikkelen.
Hoe breng ik meer rust in mijn werkdag als leider?
Leiders ervaren vaak drukte en versnippering. Meer rust begint met het helder hebben van de doelen en ambities van de organisatie. Door deze te vertalen naar eigen (team)doelen en prioriteiten, kun je bewuster keuzes maken: wat is echt belangrijk, en wat kan wachten of anders? Persoonlijk leiderschap helpt je om je eigen grenzen en energie te bewaken. Coaching of ontwikkelgesprekken kunnen daarbij helpen.
Hoe help ik mijn team om zelfstandiger te werken?
Zelfstandigheid ontstaat niet vanzelf. Als leider kun je dit stimuleren door heldere verwachtingen te scheppen, vertrouwen te geven en fouten te zien als leermomenten. Geef mensen ruimte om zelf keuzes te maken, maar blijf in gesprek over de voortgang. Met feedforward communicatie versterk je het ontwikkelklimaat in je team: je spreekt waardering uit en benoemt wat iemand nog méér zou kunnen ontwikkelen, zonder te vervallen in controle of kritiek.
Wat is High Performance Leiderschap (HPL) en hoe verhoudt het zich tot een High Performance Organisatie (HPO)?
High Performance Leiderschap (HPL) is de sleutel tot het realiseren van een High Performance Organisatie (HPO). Als oprichter van het HPO Center en wereldwijd HPO Expert, benadrukken wij het belang van leiders die zowel 'caring' als 'daring' zijn: ze tonen oprechte betrokkenheid bij hun medewerkers en durven tegelijkertijd duidelijke keuzes te maken. HPL gaat verder dan traditioneel leiderschap; het vraagt om voorbeeldgedrag, het creëren van een cultuur van continue verbetering en het verbinden van individuele kwaliteiten aan gemeenschappelijke doelen. Door te investeren in HPL, leg je de basis voor een organisatie die duurzaam presteert en waarin medewerkers zich betrokken en gewaardeerd voelen.