NWO Case: Een onbewuste voorkeur voor mannelijk leiderschap?

Ook als binnen een organisatie diversiteit een belangrijk thema is, kunnen onbewuste voorkeuren voor mannelijk leiderschap een rol spelen. Ongeveer 100 medewerkers van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) werden zich hier meer van bewust tijdens een workshop van Esther Mollema.

‘Hoewel we streven naar diversiteit zijn wij misschien zelf onze eigen valkuil. Dat was de conclusie van Anneke Zijlstra, beleidsadviseur P&O bij NWO, nadat zij de workshop had bijgewoond. Haar werkgever is een van de grootste wetenschapsfinanciers van Nederland, maar in de top van die organisatie zitten nog niet zoveel vrouwen.

Daarom heeft NWO op het gebied van vrouwenbeleid streefcijfers vastgesteld. In 2015 wil de organisatie dat 16 tot 28 procent in de schalen 15 en hoger vrouw is. In de schalen 11 en 12 moet dat meer dan 33 procent zijn. ‘Om dat te bereiken hebben we beleid gemaakt, maar bewustwording is ook belangrijk’, zegt Zijlstra. ‘We weten dat kwaliteit samenhangt met diversiteit.’

Harvard approved

Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag vertelde de algemeen directeur van NWO over de stand van zaken: hoeveel vorderingen heeft NWO gemaakt? Esther Mollema was uitgenodigd om de toehoorders over Mindbugs te komen vertellen.

‘Iedereen die wilde kon van tevoren een test doen, die door Harvard was approved’, vertelt Zijlstra. ‘Dat vonden wij als organisatie uit de wereld van wetenschap natuurlijk wel belangrijk.’ Uit de test, zo vertelde Esther, bleek dat een overgrote meerderheid een voorkeur had voor mannelijk leiderschap. ‘We moesten bijvoorbeeld plaatjes aan woorden koppelen. Het viel mij bij het invullen al op dat ik bij het woord directeur toch eerder aan een man denk, en dat ik vrouwen onbewust koppel aan de lagere functies in een organisatie’, zegt Zijlstra.

Stereotiepe beelden

‘Ik werd me bewust van de rol van stereotiepe beelden en oordelen over mannen en vrouwen in besluitvorming. En dat terwijl diversiteit zo belangrijk is: ook vrouwelijke eigenschappen kunnen een organisatie verder helpen.’

Het filmpje waarmee wordt duidelijk gemaakt wat de kracht van Mindbugs rond mannelijk leiderschap is, maakte veel indruk. ‘Zonder alles te willen verraden, je ziet wat je wilt zien en je ziet lang niet alles, waren enkele eindconclusies.’

Ook Mindbugs bij vrouwen

Zijlstra weet na deze presentatie dat ook vrouwen Mindbugs hebben. ‘Ook ik, terwijl ik zeer regelmatig met diversiteit bezig ben’, zegt Zijlstra. ‘Ik weet nu dat veel mensen, inclusief ikzelf, ook onbewust een voorkeur hebben voor mannelijk leiderschap. Het is belangrijk dat je je bewust bent van die Mindbugs, want alleen dan kun je jezelf corrigeren.’

Esther Mollema over onbewuste voorkeur voor mannelijk leiderschap bij NWO

Direction is zeer actief bij allerlei universiteiten die streven naar meer vrouwelijke hoogleraren. Het NWO is in deze academische setting heel belangrijk omdat daar veel van de gelden voor onderzoek worden verdeeld. En helaas blijkt uit onderzoek van NWO dat mannelijke wetenschappers meer onderzoeken gehonoreerd krijgen dan vrouwelijke wetenschappers. Dit vindt het NWO zelf ook onwenselijk. Ook intern bij NWO kan de doorstroming van vrouwen nog echt beter. De bereidheid om te kijken naar de gender mindbugs die bij NWO leven is een uitmuntende stap die de organisatie en uiteindelijk ook de academische wereld vooruit zal helpen. Het vraagt altijd wat moed te willen kijken of je echt de beste kiest of dat mindbugs je in de weg zitten. Die moed heeft NWO zonder aarzeling getoond.

Wil je meer weten over de mogelijkheden om van diversiteit echt een succes te maken? Neem dan contact met Robert Smit van Direction.