De toegevoegde waarde als leidinggevende

‘We maken een kringetje’ – je toegevoegde waarde als leidinggevende!
Column door Muriel Schrikkema

’Help, ik moet nu iets doen waarvoor ik eigenlijk niet heb geleerd’

Leidinggevende word je vaak vanuit de inhoud. Je doet je werk goed, wordt specialist en mag uiteindelijk anderen gaan begeleiden in het werk waar je zelf heel goed in bent. En dan realiseer je je: ’ik moet nu iets doen waarvoor ik eigenlijk niet geleerd hebt’.

Een team is tachtig procent van de tijd bezig met de inhoud (visie, strategie, doelen, ambities waarmaken, rollen en procedures) en twintig procent van het teamproces (de onderlinge relaties en verhoudingen). Dit is op zijn zachts gezegd jammer. Immers:  tachtig procent van het succes van een team wordt juist bepaald door de manier waarop er wordt samengewerkt. De leider heeft hier zijn of haar aandacht dan ook op te richten.

Wat er vaak gebeurt is dat een teamlid met inhoudelijke problemen meteen naar zijn leidinggevende stapt. Die leidinggevende weet wat er moet gebeuren, doordat hij zelf ook inhoudelijk deskundig is en zegt: “Joh, ik doe het wel”. Probleem opgelost. Toch?

Nee. Op deze manier houdt de teamleider in stand dat teamleden hun eigen verantwoordelijkheid niet of niet voldoende nemen. Tegelijkertijd vraagt hij of zij zich af: waarom doen mensen eigenlijk niet gewoon wat ik wil?

Toegevoegde waarde als leidinggevende

Ik heb me daarbij laten inspireren door Hans Wopereis die in zijn boek, ‘Het licht en de korenmaat , je ziel als werkgever’, organisaties en teams niet als een piramide ziet maar als een kring. Je opereert als een ketting en elke schakel – de marketeer, de productmanager, de leidinggevende – levert zijn of haar eigen bijdrage aan het ‘midden’ (de missie waartoe we überhaupt een team met elkaar vormen).

De leidinggevende staat dus niet buiten die cirkel, maar maakt er onderdeel van uit. Zijn of haar taak is ervoor te zorgen dat iedereen van het team dit midden constant op zijn netvlies houdt en verantwoordelijkheid neemt om actie te ondernemen wanneer dit ‘midden’ bedreigd wordt.

Als je in een kring opereert en er komt een werknemer naar je toe die ergens niet uitkomt, neem dan niet automatisch zijn taak over maar geeft de opdracht op een respectvolle manier terug. Door de juiste vragen te stellen, kan je je teamgenoot wel ondersteunen in de goede richting.

Daarnaast is bewustzijn op de ontwikkelingsfase van je team en inzicht in de bepalende teamdynamieken een must voor iedere leidinggevende die het beste uit zijn team wil halen.

Leiderschap kun je leren.

Malcolm Gladwell poneerde in zijn boek ’Uitblinkers ’de stelling dat voordat je ergens echt goed in bent, je tienduizend uren moet hebben geoefend. Ik denk dat hij gelijk heeft. Als je die tijdinvestering ervoor over hebt en je passie erin legt, kun je in heel veel zaken uitblinken. Dus ook in leidinggeven.

Ben jij zelf leidinggevende en ben je op zoek naar ’jouw manier van leidinggeven’?

Tijdens onze Masterclass High Performance Leiderschap geven we antwoord op veel uitdagingen van managers en teamleiders:

• Wat zijn de meest voorkomende uitdagingen van teams?
• Hoe gaan High Performance Leiders hiermee om?
• Hoe balanceert een High Performance Organisatie (HPO)-leider tussen resultaat en inspiratie, tussen ‘push and pull’, tussen hard en zacht of tussen actie en ontspanning?

Lees meer over onze maatwerktrainingen op deze pagina of neem contact op met Muriel Schrikkema (T. 035 – 6037979).

Veelgestelde vragen over persoonlijk leiderschap en High Performance Leiderschap

• Wat is persoonlijk leiderschap?

  Persoonlijk leiderschap betekent dat je bewust regie neemt over je eigen ontwikkeling, gedrag en keuzes. Het begint met zelfinzicht: weten wat jou drijft, waar je sterke kanten liggen en waar je nog in wilt groeien. Van daaruit maak je keuzes die passen bij wie je bent en wilt zijn – als professional én als mens. Persoonlijk leiderschap draait niet om macht of positie, maar om richting geven aan jezelf, met reflectie, veerkracht en een helder besef van je waarden.

• Hoe ontwikkel ik persoonlijk leiderschap?

  Persoonlijk leiderschap ontwikkel je door regelmatig stil te staan bij jezelf: wat gaat goed, waar wil je in groeien, wat vraagt meer aandacht? Reflectie, coaching en ontwikkelgesprekken helpen je om bewustere keuzes te maken. Bij Feedforward in Leiderschap moedigen we aan om juist vooruit te kijken: wat wil je bereiken, en hoe zet je daar zelf stappen in? Door kleine, gerichte acties bouw je stap voor stap aan leiderschap dat echt bij jou past.

• Wat is het verschil tussen persoonlijk en High Performance Leiderschap?

  Persoonlijk leiderschap gaat over jezelf kennen, jezelf sturen en blijven groeien. High Performance Leiderschap gaat een stap verder: het draait om het versterken van jezelf én het optimaal ondersteunen van anderen. High Performance Leiders bouwen sterke teams, stimuleren ontwikkeling en creëren een cultuur van openheid, eigenaarschap en resultaatgericht samenwerken. Ze zijn niet alleen persoonlijk krachtig, maar ook in staat om anderen in beweging te krijgen.

• Waarom is zelfreflectie belangrijk?

  Zonder zelfreflectie blijf je doen wat je altijd deed, ook als het niet (meer) werkt. Zelfreflectie helpt je om bewust te worden van je gedrag, overtuigingen en de impact die je hebt op anderen. Voor leiders is dat essentieel: je bent voortdurend van invloed op je omgeving. Zelfreflectie is belangrijk omdat het je effectiever, eerlijker en menselijker maakt. Het is bij ons niet een los instrument, maar een essentieel onderdeel van leiderschapsgroei: een manier om sterker en bewuster te sturen.

• Hoe kan ik leren omgaan met feedback?

  Leren omgaan met feedback begint bij het herkennen van je eerste reactie: voel je irritatie, schaamte of juist opluchting? Probeer niet direct te reageren, maar neem even afstand. Vraag door: “Wat zag je precies gebeuren?” of “Wat had je liever gezien?” Zo maak je het concreter en leer je ervan. Schrijf het op, reflecteer, en kijk of er een patroon in zit.

• Hoe helpt coaching bij persoonlijke ontwikkeling?

  Coaching helpt je om stil te staan bij wie je bent, waar je tegenaan loopt en wat je echt belangrijk vindt. Een goede coach stelt vragen die je zelf (nog) niet stelt, houdt je een spiegel voor en ondersteunt je bij het maken van keuzes die passen bij jouw groei. Of het nu gaat om het versterken van je leiderschap, het vinden van werkplezier of het doorbreken van patronen: coaching maakt het concreet, praktisch en verdiepend. En altijd vanuit jouw kracht.

• Wanneer heb ik loopbaancoaching nodig?

  Loopbaancoaching is waardevol wanneer je twijfelt over je volgende stap, vastloopt in je werk of juist een ambitie hebt die je beter wilt vormgeven. Het helpt je om helderheid te krijgen over je drijfveren, kwaliteiten en wensen. Samen met een coach onderzoek je wat er echt bij jou past en waar je energie van krijgt. Zo maak je keuzes die duurzaam zijn en die je richting geven in je werk én ontwikkeling.

• Hoe kan ik mijn loopbaan beter plannen en ontwikkelen?

  Een sterke loopbaan begint met richting. Stel heldere, haalbare doelen en bepaal welke stappen nodig zijn om daar te komen. Breng je kwaliteiten, interesses en waarden in kaart, zodat je keuzes maakt die echt bij je passen. Onderzoek welke kwaliteiten je nodig verder kan ontwikkelen voor je volgende stap en investeer gericht in je ontwikkeling – via trainingen, loopbaancoaching of praktijkervaring. Blijf leren, blijf nieuwsgierig. Netwerken is minstens zo belangrijk. Zoek actief contact met mentoren, collega’s en vakgenoten die je kunnen inspireren en verder helpen. Wees zichtbaar, deel je ambities en durf om hulp te vragen.

• Wat is een High Performance Leider?

  Een High Performance Leider weet resultaten te behalen zonder de menselijke kant uit het oog te verliezen. Deze leiders geven richting, maar ook ruimte. Ze bouwen aan vertrouwen in het team, stimuleren ontwikkeling en gaan moeilijke gesprekken niet uit de weg. Wat hen onderscheidt, is hun vermogen om zichzelf te blijven ontwikkelen én anderen daarin mee te nemen. Ze zijn nieuwsgierig, eerlijk, doelgericht – en altijd gericht op verbetering, samen.

• Hoe herken je een leider zonder zelfreflectie?

  Leiders zonder zelfreflectie herhalen vaak dezelfde fouten zonder ervan te leren. Ze leggen oorzaken van problemen buiten zichzelf, staan minder open voor feedback en zijn zich onvoldoende bewust van hun invloed. Dit kan leiden tot defensief gedrag, afname van vertrouwen en stroevere samenwerking in teams. Zelfreflectie zorgt juist voor openheid, leervermogen en betere keuzes. Leiders die reflecteren, bouwen aan vertrouwen en zijn beter in staat hun gedrag aan te passen aan wat de situatie vraagt.

• Hoe helpt feedforward communicatie bij persoonlijk leiderschap?

  Feedforward communicatie ondersteunt persoonlijk leiderschap door de aandacht te verleggen van oordelen en fouten naar groei en mogelijkheden. Je start bij kwaliteiten en kijkt samen naar wat sterker kan – altijd in relatie tot een gezamenlijk doel. Dat helpt je om opener te communiceren, eerlijker te reflecteren en gerichter te ontwikkelen. Feedforward nodigt uit tot dialoog in plaats van verdediging, en versterkt zo eigenaarschap, verbinding en leiderschap van binnenuit.

• Hoe kies ik een coach die bij mij past?

  Let bij het kiezen van een coach of programma vooral op visie, aanpak en persoonlijkheid. Voel je je gezien, begrepen en uitgedaagd? Sluit het traject aan op jouw leerstijl en ontwikkelvragen? In Feedforward in Leiderschap, ontwikkeld door Muriel Schrikkema, combineren we wetenschappelijke inzichten met persoonlijke coaching. Muriel is een ervaren coach en trainer die deelnemers helpt hun kwaliteiten te versterken en hun leiderschap verder te ontwikkelen – positief, concreet en mensgericht.

• Wat doet een loopbaancoach?

  Een loopbaancoach helpt je om richting te geven aan je werk en ontwikkeling. Samen onderzoek je je drijfveren, kwaliteiten, twijfels en ambities. Of je nu op een kruispunt staat in je carrière, meer werkplezier zoekt of je afvraagt of je huidige rol nog past – een loopbaancoach helpt je keuzes te maken die écht bij jou passen. De begeleiding is praktisch, reflectief en gericht op actie: wat wil je veranderen, en hoe zet je die stap?

• Wat zijn kenmerken van een goede leider?

  Goede leiders zijn helder, betrouwbaar en ontwikkelgericht. Ze geven richting, maar laten ook ruimte. Ze luisteren, spreken aan waar nodig en bouwen aan een veilige teamcultuur. In onze visie zijn High Performance Leiders in staat om betrokkenheid en productiviteit te stimuleren. Ze geloven in ontwikkeling – van zichzelf én van anderen – en durven verantwoordelijkheid te nemen, ook als het spannend wordt. Ze reflecteren op hun gedrag en blijven zich verbeteren.

• Hoe weet ik of ik geschikt ben voor een leiderschapsrol?

  Geschikt zijn voor leiderschap gaat niet alleen over ervaring of kennis, maar vooral over je houding. Ben je bereid om te luisteren, feedback te ontvangen en continu te leren? Kun je richting geven én anderen meenemen? Durf je besluiten te nemen en verantwoordelijkheid te dragen, ook voor lastige situaties? Als je nieuwsgierig bent naar je eigen rol, reflecteert op je gedrag en wilt groeien, heb je een sterke basis om je leiderschap te ontwikkelen.

• Hoe breng ik meer rust in mijn werkdag als leider?

  Leiders ervaren vaak drukte en versnippering. Meer rust begint met het helder hebben van de doelen en ambities van de organisatie. Door deze te vertalen naar eigen (team)doelen en prioriteiten, kun je bewuster keuzes maken: wat is echt belangrijk, en wat kan wachten of anders? Persoonlijk leiderschap helpt je om je eigen grenzen en energie te bewaken. Coaching of ontwikkelgesprekken kunnen daarbij helpen.

• Hoe help ik mijn team om zelfstandiger te werken?

  Zelfstandigheid ontstaat niet vanzelf. Als leider kun je dit stimuleren door heldere verwachtingen te scheppen, vertrouwen te geven en fouten te zien als leermomenten. Geef mensen ruimte om zelf keuzes te maken, maar blijf in gesprek over de voortgang. Met feedforward communicatie versterk je het ontwikkelklimaat in je team: je spreekt waardering uit en benoemt wat iemand nog méér zou kunnen ontwikkelen, zonder te vervallen in controle of kritiek.

• Wat is High Performance Leiderschap (HPL) en hoe verhoudt het zich tot een High Performance Organisatie (HPO)?

  High Performance Leiderschap (HPL) is de sleutel tot het realiseren van een High Performance Organisatie (HPO). Als oprichter van het HPO Center en wereldwijd HPO Expert, benadrukken wij het belang van leiders die zowel 'caring' als 'daring' zijn: ze tonen oprechte betrokkenheid bij hun medewerkers en durven tegelijkertijd duidelijke keuzes te maken. HPL gaat verder dan traditioneel leiderschap; het vraagt om voorbeeldgedrag, het creëren van een cultuur van continue verbetering en het verbinden van individuele kwaliteiten aan gemeenschappelijke doelen. Door te investeren in HPL, leg je de basis voor een organisatie die duurzaam presteert en waarin medewerkers zich betrokken en gewaardeerd voelen.