Is doen de beste manier van denken?

door Muriel Schrikkema

Vaak formuleren we gedragingen om te verbeteren, als mens, afdeling of organisatie. Te weinig tijd om te kunnen verbeteren is vervolgens vaak een excuus om het toch niet te doen. Een dag heeft echter 24 uur en een uur 60 minuten, daar is weinig aan te veranderen. Tijd valt dan ook niet te managen, dat hebben we inmiddels wel ondervonden. Alleen gedrag valt te managen. Door effectiever gedrag te vertonen, worden onze voornemens eerder werkelijkheid.

Maar wat gaat maken dat we onze voornemens daadwerkelijk realiseren? Dat ook jij het echt gaat doen wat je je voorneemt?

Kopje koffie?

We weten wel dat het nemen van eigen verantwoordelijkheid belangrijk is om onze voornemens uit te laten komen. Dat we echt de discipline op moeten brengen die nodig is om elkaar bijvoorbeeld meer open en directer aan te spreken. En dat je dat niet alleen voor jezelf doet maar dat je hele team daar beter van wordt.

Maar, wanneer we dan na een periode weer samenkomen onder een kopje koffie en vragen naar elkaars vorderingen, merken we vaak dat er een aantal mensen nog niet echt stappen hebben gezet. Vakgenoot Jitske Kramer noemt dit ‘edge-gedrag’. Sommige mensen blijven bij ‘the edge’ (de rand) staan en twijfelen; zal ik nou stappen gaan zetten of niet…?’

In het dierenrijk wordt dit ‘overspronggedrag’ genoemd. Twee voorbeelden:

Wat doen koeien bijvoorbeeld wanneer ze twijfelen over aanvallen of wegrennen?
Ze gaan gras eten.
En eenden? Wat doen die wanneer ze ‘on the edge’ staan en de keuze moeten maken om te vechten of te vluchten?
Die gaan zich wassen.

En jij? Wat doe jij wanneer je twijfelt wat te doen?
Jij en ik gaan koffie drinken…

‘Edge-gedrag’ helpt je niet verder

‘Edge-gedrag’ is eigenlijk een soort verdedigingsmechanisme. Als een individu of groep dit gedrag vaak laat zien, wordt er veel rondgecirkeld, wat vermoeidheid/frustratie en misschien zelfs wel hoofdpijn/buikpijn oplevert. Er wordt om de hetebrij heen gedraaid. En dat telkens weer. Dat maakt het ook zo vermoeiend. Iets wil naar de oppervlakte komen, maar we gooien ‘m weer terug. “Ik wil iemand direct aanspreken” of “We willen een aanspreekcultuur creëren…” En elke keer constateren we dat, maar we doen het niet… Wanneer dat drie keer langskomt (en we doen niks met dat voornemen) treedt er vermoeidheid op.

Je kunt ‘edge-gedrag’ herkennen aan: excuses/smoesjes; roddel; slechte of gestopte communicatie; opzettelijk tegenwerken; vertragen; vechten of terugtrekken. Dat noemen we ook wel sabotagegedrag. Door hetgeen wat herhaaldelijk naar boven komt, geen aandacht te geven en geen actie op te ondernemen saboteer je de realisatie van je eigen voornemens.

Enig idee hoe jouw favoriete sabotagegedrag eruit ziet? Wat jij doet om de realisatie van je eigen voornemens te saboteren?

Aan de oppervlakte vastpakken

Wanneer ook jij voornemens hebt geformuleerd en druk bezig bent die waar te maken door effectiever gedrag te tonen, nodig ik jou/je team graag uit voor een kopje koffie. Tijdens dat kopje koffie bespreek ik graag met je welke vorderingen je of jullie al hebben gemaakt. Welk gedrag krijg je al aardig onder de knie? En welke impact heeft dat verbeterde gedrag op de realisatie van je/jullie voornemens en intenties? Ik leer graag van jullie best practices.

Ook ben ik benieuwd naar je/jullie ‘edge-gedrag’. Waar had je/jullie goede intenties, maar zijn jullie om de hete brij blijven dansen met elkaar? Waar wilden zaken naar de oppervlakte komen en kwamen deze telkens langs, maar hebben jullie deze weer teruggegooid?

Uitwisseling zoeken met elkaar en best practices delen onder een kopje koffie is essentieel in het optimaal samenwerken in teams. Dus zowel Doen als Denken zijn beide essentieel in verbeterslagen maken met elkaar. Zo leer je van en met elkaar en monitor je het gewenste bijbehorende gedrag. Zorg wel dat je álle essentiële zaken met elkaar bespreekt. Niet alleen over wat al goed gaat, maar ook over wat continu blijft langskomen, om aandacht vraagt, maar nog niet de juiste aandacht heeft gekregen. Want hoe effectief je daar mee omgaat, bepaalt uiteindelijk hoe succesvol jij werkelijk zult zijn/jullie zijn in het verwezenlijken van jullie intenties, voornemens en wensen!